poniedziałek, 27 czerwca 2016

Mały zestaw napoleonofila - część trzecia

Trzecia (przedostatnia) część zestawienia:


8. Rafał Małowiecki, Kampania w Hiszpanii 1811 – 1812 
 
Kolejna ,,hiszpańska" pozycja w moim napoleońskim zestawieniu. Książka napisana nie przez zawodowego historyka a przez pasjonata historii. Autor zajmujący się głównie tematyką napoleońską tym razem stara się przedstawić ważny i często zaniedbany fragment wojen napoleońskich. Kampania Hiszpańska 1811 – 1812 jest o tyle ciekawa, że nie skupia się głównie na wydarzeniach doskonale w Polsce znanych, takich jak bitwa pod Samosierrą (1808) tylko opisuje szczegółowo końcowy etap walki Hiszpanów z rewolucyjną Francją. Autor, oprócz dokładnego przedstawienia przebiegu walk, wyjaśnienia taktyki, podaje także przyczyny sukcesu heroicznych powstańców i ostatecznego niepowodzenia Napoleona na tym, zawsze trudnym dla rewolucjonistów, terenie.Doskonałe uzupełnienie faktograficzne bardziej ogólnej książki Mazowskiego.
http://s.lubimyczytac.pl/upload/books/87000/87560/352x500.jpg


      9. Arturo Perez Reverte, Dzień gniewu
Znowu powracamy do tematyki hiszpańskiego oporu przeciwko Napoleonowi, tym razem w formie powieściowej. Hiszpański pisarz, znany w Polsce głównie z cyklu przygód Kapitana Alatriste, w książce Dzień Gniewu odchodzi od nieco humorystycznej konwencji. Skupia się na wydarzeniach z dnia 2 maja 1808 roku, kiedy to wybuchły zamieszki w Madrycie, będące początkiem długotrwałej walki Hiszpanów z okupantami.  Opisywane dramaty ludzkie i historyczne nie są jedynie fikcją literacką, gdyż autor oparł się na, bogatym jak na powieść, materiale źródłowym.


10. Thierry Lentz, Napoleon Odkłamany


Popularnonaukowa książeczka napisana prezesa francuskiej Fundacji Napoleona. Książka może nie zaskoczy niczym szczególnym czytelnika interesującego się epoką napoleońską, ale obala kilka szablonów i stereotypów dotyczących Napoleona, a rozpowszechnianych zarówno przez jego zwolenników jak i przeciwników. Najważniejszym wydaje się, iż autor udowadnia, że Napoleon do końca był człowiekiem rewolucji. W Polsce nawet niektórzy konserwatyści piszący o Napoleonie (np. Waldemar Łysiak) twierdzą do tej pory, że Napoleon powstrzymał rewolucje, był jej zaprzeczeniem i kresem. To samo twierdzą zwolennicy rewolucji mówiąc, iż Bonaparte zdradził rewolucyjną sprawę. Lentz, w swojej książce dowodzi czegoś wręcz przeciwnego. W kwestii przynależności ideowej Napoleona również ja zabrałem swój głos na łamach periodyka naukowego Pro Fide Rege et Lege z grudnia 2011 roku. Wszystkich zainteresowanych odsyłam do tego numeru, w którym znajdziecie również wiele innych, ciekawych tekstów: http://konserwatyzm.pl/artykul/3279/nowe-najwieksze-w-dziejach-pro-fide-rege-et-lege-juz-dostepne/

 

Zbrojne pielgrzymki - w sam raz na Światowe Dni Młodzieży


Grzegorz Kucharczyk, Zbrojne Pielgrzymki, SKCHiPS, 2012. 128 s.


         Okładka książki Zbrojne Pielgrzymki. Historia Wypraw Krzyżowych
Dla pasjonatów krucjat nie jest to może dzieło odkrywcze, ale i sam autor na pewno nie z takim nastawieniem je pisał. Jest to raczej współczesna próba obrony Wypraw Krzyżowych i ukazania ich, jako tego, czym naprawdę były – właśnie zbrojnymi pielgrzymkami. Pielgrzymkami w obronie miejsc świętych, po których stąpał Jezus Chrystus, Jego Matka i Apostołowie, a które dostały się w ręce muzułmanów, przy biernej postawie tracącego zapał religijny Bizancjum. Kucharczyk obala czarną legendę krucjat, popularyzując ten ożywczy ruch złotego okresu średniowiecza, zaznaczając jego pozytywne rezultaty, ale i nie unikając wskazania co poniektórych rażących błędów, bezmyślności przywódców,  kłótliwości, niewykorzystanych szans, czy sprzeniewierzenia się pierwotnemu duchowi wyprawy krzyżowej. Warto tą pozycję polecić każdemu, kto ma dosyć czytania o potwornych zbrodniach krzyżowców, którzy najechali pokojowo nastawionych, zaczytanych w Arystotelesie i miłujących bliźniego muzułmanów. Przy lekturze  książki Kucharczyka nasuwają się na myśl rozważania nad obecną kondycją Europy i powstają szczere wątpliwości, czy dziś, w obliczu muzułmańskiego zagrożenia, możliwe było by odrodzenie ducha religijnego zapału.

piątek, 24 czerwca 2016

Mały zestaw napoleonofila - część druga

Kontynuując poprzedni post:

4. Andrzej Nieuważny, Krzysztof Ostrowski, Tomasz Stępień, Lech Majewski,  ,,200 Dni Napoleona. Od Pułtuska do Tylży" 
 Wydana w 2008 roku praca zbiorowa polskich autorów jest pozycja wyjątkową wśród dostępnych     u nas książek o tematyce napoleońskiej.  Po pierwsze koncentruje się na mniej znanym i popularnym wyrywku działań armii Napoleona - kampanii zakończonej traktatem w Tylży, a toczącej się głównie na terenie Prus i przedrozbiorowej Polski. Po drugie, nie jest stricte książką historyczną a genialnym połączeniem albumu z przewodnikiem historycznym. Pierwsze 30 stron i ostatni 15 to w zasadzie same grafiki, mapy, obrazy i zdjęcia - prawdziwa gratka dla każdego miłośnika epoki, który lubi obcować nie tylko ze słowem pisanym ale i z obrazem, z którego niejednokrotnie można dowiedzieć się więcej o danych czasach niż z opasłych tomów i suchych faktów. Pozostałe stronice książki również pełne są elementów wizualnej uczty, ale zawierają także krótkie opisy każdego z miejsc kampanii. Zarówno mało istotnych potyczek, jak i znaczących bitew. Całość tworzy zwarty przewodnik po owych, tytułowych 200 dniach a po przeczytaniu całości aż ma się ochotę wskoczyć na konia i skrupulatnie, z książką i mapą w ręku objechać całą trasę, jaką przebyły wojska Korsykanina w trakcie ujętej w albumie kampanii. Rzecz z całych miar godna polecenia i wyjątkowa. 


5. Georges Bordonove ,,Napoleon Bonaparte. Wielkość i Upadek Cesarza Francuzów" - Bez wątpienia jest to moja ulubiona biografia Napoleona. Nie jest ani zbyt powierzchowna, ani zbyt obszerna, ma interpretatorski urok Johnsona i dbałość o fakty Cronina lub Robertsa. Napisana przez wielkiego znawcę historii Francji, biografa Mazarina, Ludwika XIV, czy Richelieu, współczesnego monarchistę i konserwatystę. Mimo wyraźnej ideowej afiliacji autora, ze stron książki nie bije chłodem skierowanym w stronę głównego bohatera. Bordonove sprawiedliwie ocenia cesarza, próbując przedstawić go jako zarówno innowatora, jak i nieodrodne dziecko epoki rewolucji. Całość napisana pięknym językiem, jakże charakterystycznym dla historyków z pokolenia autora.

6. Paulo Gulisano, ,,Zapomniane Powstanie. O ludziach, którzy rzucili wyzwanie Napoleonowi" 

Unikatowa i ciekawa pozycja opowiadająca o antynapoleońskim powstaniu w Tyrolu i jego głównym bohaterze Andreasie Hoferze. Już sama tematyka książki zasługuje na uwagę, gdyż na polskim rynku praktycznie nie ma żadnych wzmianek o ,,tyrolskiej Wandei”.  Rewolucyjna propaganda stworzyła mit, który potem ugruntowała marksistowska historiografia, mówiący o tym, iż wszelkie ruchy oporu wobec rewolucji i jej idei były inspirowane przez szlachtę, która chciała odzyskać dawne wpływy oraz kler, który podburzał ciemny lud (lud oświecony to oczywiście jedynie ten, który rewolucję popiera). Autor udowadnia, że anty napoleoński zryw był spontanicznym ruchem ludowym, podobnym do bliźniaczych powstań w Hiszpanii czy Francji. Tyrolczycy zbuntowali się nie w imię wygórowanych politycznych aspiracji, czy w celu obrony przywilejów arystokracji. Przeciwstawiali się Napoleonowi w obronie swoich ludowych tradycji, dawnych obyczajów, niezależności lokalnych, a przede wszystkim bronili religii, którą idea niesiona przez napoleońskie wojska zamierzała wykorzenić bądź zastąpić religią ,,obywatelską”. Warto dodać, że przywódca powstania, Hofer nie był ani arystokratą, ani bogaczem, a zwykłym karczmarzem, który za to, iż ośmielił się przeciwstawić władcy Europy, został z jego rozkazu rozstrzelany.


7. Dawid King, ,,Wiedeń 1814" - nie jest to oczywiście stricte ,,napoleońska" książka, ale jak najbardziej mieści się w powyższej tematyce.
Wiedeń 1814 napisany jest w, typowym dla wydawnictwa Rebis, nieco gawędziarskim stylu, co wcale nie umniejsza jego merytorycznej wartości. Akurat w przypadku kongresu wiedeńskiego anegdoty, półsłówka, niedopowiedzenia, czy przeplatanie się wątków obyczajowych i erotycznych z wydarzeniami doniosłej rangi, jest jak najbardziej na miejscu. Nie od parady nazywano ów kongres ,,tańczącym” i ten właśnie charakter obrad i atmosfery King mocno podkreśla w swojej książce. Liczne odwołania do obyczajowości nie przeszkadzają autorowi nakreślić dobrej polityczno-ideowej panoramy tych kluczowych, dla epoki restauracji, wydarzeń. Oczywiście widać w książce pewien liberalny sposób patrzenia na próby przywrócenia monarchii w Europie, ale nie zaciemnia to ogólnie pozytywnego obrazu pracy amerykańskiego historyka. Dodatkową zaletą jest, to, iż mamy tu do czynienia wreszcie z książka nie analizującą Wiednia z polskiej perspektywy, która zawsze ukierunkowana była w patrzeniu na kongres, tym, iż ugruntował naszą utratę suwerenności.